به گزارش «سراج24» دو صنعت هواپیماسازی و تسلیحات هواپایه مدام در حال بازخوردگیری از یکدیگر هستند. توسعه جنگنده های نوین با سامانه های پیشرفته تر، طراحی و ساخت موشک ها و بمب های کاراتر و بهتر می طلبد. تغییرات در فناوری بمب و موشک نیز پرنده های حامل پیشرفته تر نیاز دارد. نگاه به توسعه تسلیحات هواپایه بدون توجه به پرنده مفهوم ندارد. برنامه توسعه جنگنده نیز بدون لحاظ کردن ملاحظات سلاح بی سرانجام است. تاریخ گواه آن است که بسیاری از پروژه های جنگنده و تسلیحات هواپایه به موازات هم پیش رفته اند.
در این سالها یکی از بازتابهای مهم این تقابل دو طرفه را می توان در برنامه توسعه جنگنده اف-۳۵ دید. این جنگنده که قرار است مراحل اولیه عملیاتی خود را شروع کرد، در ده سال آینده به طور گسترده در کشورهای ناتو و همسو با آمریکا جایگزین اف-۱۶ها، اف-۱۵ها، اف-۱۸ ها و برخی دیگر از جنگنده ها خواهد شد. اف-۳۵ ویژگی های پنهانکاری راداری دارد و یکی از الزامات واضح پنهانکاری نیز حمل تسلیحات در داخل بدنه جنگنده است. فضای داخلیمحدود است و این به آن معناست که موشک و بمب هواپایه باید خود را برای حمل داخل محفظه سلاح اف-35 وفق دهند. در برنامه سوخو تی-50 روسیه و موشک هایی که در چند سال اخیر در ویترین تسلیحات هواپایه این کشور قرار می گیرند نیز چنین رویکردی قابل لمسی است.
به عنوان یک مثال در برنامه اف-۳۵، می توان به موشکی میان برد با نام سُم-جِی اشاره کرد که با همکاری لاکهید مارتین در صنعت موشک سازی راکتسان ترکیه در حال توسعه است. لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (به انگلیسی: Lockheed Martin F-35 Lightning II) یک هواپیمای جنگنده چندمنظوره نسل پنجم است که تحت آزمایش و توسعه نهایی قرار دارد. اف-۳۵ هواپیمایی پنهان‌کار، تک‌سرنشین و تک‌موتوره است که در وهلهٔ اول برای مأموریت‌های هجومی هوابه‌سطح طراحی شده اما توانایی انجام مأموریت‌های شناسایی و دفاع هوایی را نیز دارد. اف۳۵ سه مدل اصلی دارد: اف-۳۵ ای با توان نشست و برخاست متعارف، اف-۳۵ بی با توان برخاست کوتاه و نشست عمودی و اف-۳۵ سی با توان ناونشینی.
اف-۳۵ نوع توسعه‌یافته هواپیمای ایکس-۳۵ است. ایکس-۳۵ هواپیمایی بود که توسط لاکهید مارتین برای رقابت در پروژه «جنگنده تهاجمی مشترک» (JSF) ساخته شد و توانست بر رقیب خود در این پروژه هواپیمای ایکس-۳۲ شرکت بوئینگ پیروز شود. اف-۳۵ توسط یک تیم صنایع هوافضا به رهبری شرکت لاکهید مارتین طراحی شده و شرکت‌های آمریکایی نورثروپ گرومن و پرت اند ویتنی و بریتانیایی بی‌ای‌ئی سیستمز از شرکای ارشد این پروژه محسوب می‌شوند.
سُم -جِی یک موشک کروز ۶۰۰ کیلوگرمی با موتور میکروجت و برد ۲۵۰ کیلومتر است. این موشک قرار است تا سال 2023 بر روی جنگنده های اف-35 ارتش ترکیه و ناتو به کار رود. البته موشک سُم برای استفاده در اف-۴ ها و اف-۱۶ های نیروی هوایی ترکیه نیز کاربرد دارد.
از دیگر برنامه های هواپایه معروفی که به موازات برنامه اف-۳۵ پیش می رود، موشک نروژی جِی اِس اِم است که برای استفاده دار این جنگنده در حال ساخت است. این محصول شرکت کونگزبرگ دفنس نروژ موشکی کروز برای حمله به اهداف زمینی و دریایی و با ویژگیهای پنهانکاری راداری است. این موشک یکی از مهمترین سامانه های سلاح اف-۳۵ به حساب می آید. جالب است که حتی نام پروژه این موشک هم وزن و هم قافیه با نام پروژه جنگنده اف-۳۵ انتخاب شده است: موشک ضربتی مشترک (جِی اِس اِم) / جنگنده ضربتی مشترک (جِی اِس اِف)!
موشک انگلیسی اِسپِیر نیز از دیگر نمونه های مهم توسعه سلاح هواپایه به موازات جنگنده اف-۳۵ است. اِسپِیر گونه کروز موتور میکروجت موشک بسیار موفق و دقیق برایم اِستون-۲ است. هشت فروند اِسپِیر در داخل محفظه سلاح اف-۳۵ جا می شوند. اِسپِیر اگر از ارتفاع عملیاتی اف-۳۵ شلیک شود، حداکثر بردی معادل ۱۰۰ کیلومتر را پوشش می دهد. این موشک محصول بخش انگلیسی شرکت اِم بی دی اِی در جنگنده یوروفایتر تایفون نیز قابل استفاده است. بمب هوشمند کوچک موسوم به اِس بی دی -۲ محصول لاکهید مارتین از دیگر تسلیحاتی است که به نظر می رسد برای میهمان شدن در محفظه داخلی جنگنده اف-۳۵ و الزامات نیروی هوایی آینده طراحی شده باشد.
این بمب به لحاظ قابلیتهای عملیاتی همتراز موشک اسپیر است و آمریکایی ها آن را به عنوان یک جایگزین برای اسپیر به انگلیسیها پیشنهاد کرده اند.
در سال جاری میلادی موشک رَمجِت مِتِئور اولین نصب عملیاتی را زیر جنگنده های ساب گریپن سوئد تجربه می کند. این موشک همچنین با نصب بر روی جنگنده های یوروفایتر تایفون و رافالی در تمام اروپا به خدمت گرفته خواهد شد.
در فرانسه مراحل مطالعاتی موشک کروز هسته ای موسوم به اِی اِس اِن ۴جی در حال انجام است که احتمالاً در آینده جایگزین موشک های مافوق صوت اَسمپ-اِی خواهد شد.
سلاح هواپایه را نمی توان تنها به موازات برنامه های توسعه هواپیماهای جنگنده جست و جو کرد. بالگردهای تهاجمی نیز از دیگر حوزه های مرتبط دو طرفه با بحث تسلیحات تاکتیکی هواپایه هستند و چه بسا محرک مهمتری در حوزه هواپایه برد کوتاه به حساب می آیند. در حال حاضر در شرکت تالس انگلستان موشک های جدید اِل اِم اِم برای بالگردهای تهاجمی لاینکس وایلد کتس شرکت آگوستا وِستلند در حال تولید هستند. اما یکی از مهمترین برنامه های موشکی هوا پایه بالگردی، پروژهای موسوم به جاگم (جِی اِی جی اِم؛ مخفف کلماتی به معنی موشک هوا به زمین مشترک) است که در شرکت ریتون آمریکا دنبال می شود. لفظ مشترک یا جوینت در عنوان این موشک به معنای استفاده و سرمایه گذاری مشترک نیروهای دریایی و هوایی است؛ درست مانند خیلی جاهای دیگر در حوزه تسلیحاتی که از این لفظ در این معنا استفاده می شود. این موشک مجهز به حسگر دو حالته مادون قرمز-موج میلیمتری، قرار است به عنوان رقیبی برای موشک هدایت لیزری نیمه فعال هِلفایر مطرح و از سال ۲۰۱۹ بر روی بالگردهای آپاچی اِی اِچ-۶۴ئی و کبرا اِی اِچ-زِد ۱ عملیاتی شود. هِلفایر محصول لاکهید مارتین است و فعلاً در بازار موشک هوا به زمین بالگردی و پهپادی در غرب حرف اول را میزند. ریتون در تبلیغات خود برای موشک جاگم، تیغ را برای موشک هلفایر از رو بسته و به طور مشخصی قابلیتهای هلفایر را در مقایسه با جاگم زیر سؤال میبرد. ریتون اعلام کرده نرخ موفقیت هلفایر در اصابت دقیق و درست به هدف تنها ۵۹ درصد است! این شرکت در بروشور تبلیغاتی خود کارایی هر ۴ فروند موشک جاگم را معادل ۷ فروند موشک هلفایر اعلام کرده و با استفاده از عباراتی نظیر «دفاع از حقوق مالیات پردازان» سعی کرده هلفایر را موشکی زیانده، ناکارا و غیراقتصادی جلوه دهد. این سبک تبلیغات رسمی در این حوزه در نوع خود بی نظیر است!
موشک جاگم با وزنی معادل ۴۹ کیلوگرم، در صورت شلیک از بالگرد ۱۶ کیلومتر و در صورت رهایی از جنگنده بال ثابت برد بیشینه معادلی ۲۸ کیلومتر را تجربه خواهد کرد. هلفایر با ابعاد و اوزانی بسیار نزدیک به پروژه جاگم، نصف این موشک برد دارد. برنامه هایی برای ارتقای جاگم به حسگر سه حالته و استفاده از آن در جنگنده اف-۳۵ نیز مطرح است. به هر حال جاگم فعلاً روی کاغذ مانده و هلفایر در آسمان مشغول است!
